Jak ustalić kierunek obrotu kompresora?

Ważnym elementem, wpływającym na ogólną funkcjonalność sprężarki jest wysokość osiąganych obrotów. Znaczenie ma jednak również dokładna specyfika ich pracy. Kluczowym parametrem okazuje się m.in. prawidłowy kierunek obrotu kompresora. Jak go ustalić i kiedy wskazana jest jego zmiana?

Obroty kompresora

Kompresory wykorzystują do sprężania gazu specjalne wirniki. W bezolejowej sprężarce śrubowej, przekładnie zębate zapewniają ich precyzyjne ustawienie oraz konkretny kierunek obrotu. W inny sposób działają urządzenia wymagające zastosowania środka smarnego. W olejowej sprężarce śrubowej, olej smarujący wypełnia przestrzeń między wirnikami, zapewniając jednocześnie uszczelnienie hydrauliczne oraz przenoszenie energii mechanicznej pomiędzy wirnikiem napędzającym i napędzanym. Skuteczność tego mechanizmu zależy od precyzyjnie dopasowanych luzów między śrubowymi wirnikami, a także między wirnikami a komorą do uszczelniania zagłębień kompresyjnych.

Aby zmniejszyć straty powodowane nieuniknionymi nieszczelnościami, muszą być stosowane odpowiednio wysokie prędkości obrotowe. W ten sposób można zminimalizować stosunek natężenia przepływu wycieku do efektywnego natężenia przepływu. Aby sprawdzić kierunek obrotu kompresora, trzeba go przede wszystkim włączyć. Weryfikacja musi odbyć się na podstawie oceny wizualnej.

Kontrola kompresora

Przed każdym uruchomieniem, także celem sprawdzenia kierunku obrotów sprężarki, należy dokładnie skontrolować kilka jej elementów. Znaczenie ma zapewnienie zarówno odpowiedniego poziomu oleju, jak i optymalnej mocy zasilania. Dostęp do urządzenia powinien być bezpieczny, a jego podzespoły w pełni sprawne. Należy też sprawdzić, czy zawór odcinający jest otwarty oraz czy miejsce na wylot i wlot powietrza nie zostało zatkane. Poszczególne elementy zabezpieczające obudowę, włącznie z drzwiami ochronnymi, powinny działać poprawnie. Wszystkie połączenia elektryczne muszą być stabilnie zamocowane oraz znajdować się w nienaruszonym stanie.

Zarówno przed przystąpieniem do demontażu, jak i po uruchomieniu kompresora należy dokładnie zapoznać się z instrukcją. Na jej podstawie powinno się także wykonywać wszelkie podstawowe prace diagnostyczne. Bardziej zaawansowane prace serwisowe przeprowadzać może jedynie wykwalifikowany personel, najlepiej autoryzowany lub przeszkolony przez serwis producenta sprężarki. Wszelkie stosowane części zamienne powinny być oryginalne oraz montowane przy użyciu specjalistycznych narzędzi.

Ustalenie kierunków obrotu kompresora

Aby ustalić kierunek obrotu kompresora, należy przede wszystkim zdjąć tylne drzwi ochronne sprężarki. Jeżeli urządzenie uruchomione zostało bez założonych drzwi ochronnych lub nie posiada takiej formy zabezpieczenia, należy zachować szczególną ostrożność. Podczas ustalania kierunku obrotów kompresora nie powinno się chwytać urządzenia całą ręką. Najlepiej palec pierwszej dłoni ułożyć na przycisku wyłączającym, a palcem drugiej dłoni przytrzymać przycisk załączający. Na początek należy krótko przycisnąć przycisk startowy, a następnie po ułamku sekundy zastopować pracę urządzenia – obserwując jednocześnie kierunek, w którym wiruje wentylator. Bieg obrotu kompresora powinien być zgodny ze strzałką obecną na obudowie urządzenia.

W przypadku potwierdzenia zgodności, sprężarkę wystarczy zatrzymać oraz z powrotem zamontować drzwi ochronne. Kierunek obrotu kompresora zawsze powinien być zgodny z oznaczeniami na urządzeniu. W przeciwnym wypadku konieczna jest zamiana miejscami poszczególnych faz linii zasilającej. Zwykle znajdują się one nie na kompresorze, tylko na tabliczce zaciskowej. Po dokonaniu korekty, należy ponownie wykonać kontrolę kierunku obrotu.

Prawidłowy kierunek obrotu w sprężarkach hermetycznych

Jeżeli urządzenie posiada hermetyczne zamknięcie, nie ma zwykle możliwości weryfikacji kierunku obrotów. W takim przypadku należy polegać przede wszystkim na informacjach, które producent zawarł w szczegółowej specyfikacji technicznej. W sprężarkach hermetycznie zamkniętych, kierunek obrotów nie ma zazwyczaj większego wpływu na pracę urządzenia. Znaczenie ma jednak ilość wykonywanych obrotów. Nie należy zmniejszać ich za pomocą falownika, ponieważ może to doprowadzić do uszkodzenia sprężarki. Jeżeli smarowanie odbywa się za pośrednictwem pompy, proces ten zawsze zachodzi bezpośrednio na wale silnika. W wyniku zmniejszenia obrotów, zmniejszeniu ulega także smarowanie.

Alternatywną formą regulacji wydajności może być zastosowanie zaworów zewnętrznych. W przypadku smarowania za pomocą pompy, kompresor powinien posiadać tylko jeden kierunek obrotu. Jeżeli natomiast sprężarka nie jest wyposażona w typową, zębatą pompę, podawanie oleju do łożysk zwykle odbywa się za pomocą specjalnego podajnika. Takie rozwiązanie działa w obie strony i nie generuje wielkiego ciśnienia.

Kierunek obrotu w kompresorach pół-hermetycznych

W sprężarkach pół-hermetycznych, układ smarowania zwykle doposażony jest w tradycyjną, zębatą pompę oleju. System ten działa w taki sposób, aby olej płynął właściwą drogą niezależnie od kierunku obrotów. Jeżeli w konkretnym urządzeniu kierunek obrotów musi być określony, to w specyfikacji powinna znaleźć się na ten temat jednoznaczna informacja. Tego typu kompresora również nie należy podłączać do falownika, ze względu na ryzyko uszkodzenia łożysk. Wynika to z prostej przyczyny – falowniki nie posiadają odpowiedniego kształtu sinusoidy.

Do przemienników częstotliwości przystosowane są inne typy kompresorów i najczęściej są to modele otwarte. Podobnie jak w przypadku urządzeń hermetycznych, w sprężarkach pół-hermetycznych kierunek obrotów również jest obojętny. Aby zmienić w nich częstotliwość zasilania, należy po prostu podnieść napięcie. W ten sposób nie tylko wzrasta ciśnienie gazu, ale też poprawie ulega chłodzenie.

Kontrola kompresora w serwisie

W przypadku problemów z samodzielnym ustaleniem kierunku obrotów lub nieudanych prób ich zmiany, kompresorem może się zająć profesjonalny serwis. W tym celu warto skorzystać z usług specjalistycznej firmy, która wykonuje kompleksowe przeglądy sprężarek powietrza. Nagły przestój w cyklu produkcyjnym może być wyjątkowo kosztowny, podobnie jak konieczność inwestycji w części zamienne.

Profesjonalny, autoryzowany serwis kompresorów BOGE jest w stanie zapewnić pełne wsparcie ze strony doświadczonych inżynierów i techników, będących prawdziwymi specjalistami w dziedzinie pneumatyki przemysłowej. Zastosowanie odpowiednich urządzeń diagnostycznych pozwala na sprawne usunięcie większości awarii.

Sprężarki BOGE są w większości przypadków optymalnie przystosowane do realizacji szybkich przeglądów technicznych, m.in. dzięki odpowiedniemu umiejscowieniu elementów zadrukowanych. Pozwala to na uzyskanie bezpośredniego dostępu do wnętrza urządzenia, a zarazem nie wymaga przeprowadzania demontażu poszczególnych części. Ma to szczególne znaczenie w przypadku problemów powodowanych nieprawidłowym kierunkiem obrotów kompresora, które w większości przypadków można łatwo i szybko rozwiązać.